PPWR - praktyczny przewodnik po nowych przepisach dotyczących opakowań

 

16 grudnia 2024 roku Rada Unii Europejskiej przyjęła rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR - Packaging and Packaging Waste Regulation). To ostatni krok w procesie tworzenia prawa, który ma na celu zmniejszenie ilości odpadów i promowanie zrównoważonego rozwoju.

Teraz przepisy zostaną opublikowane i staną się obowiązującym prawem w całej Unii Europejskiej. Wejdą w życie na początku 2025 roku, a zaczną być stosowane w terminie 18 miesięcy od ich daty wejścia w życie. Kluczowe zmiany będą obowiązywać od 2030 roku, co daje firmom czas na dostosowanie się do nowych wymagań.

Nowe regulacje kompleksowo uregulują wymagania dotyczące opakowań w Unii Europejskiej, pomagając krajom członkowskim w przejściu na gospodarkę o obiegu zamkniętym (GOZ).

Najważniejsze zmiany w przepisach:

• zakaz stosowania jednorazowych opakowań na warzywa i owoce o wadze do 1,5 kg,
• zakaz sprzedaży kosmetyków w miniaturowych plastikowych opakowaniach,
• koniec z jednorazowymi opakowaniami na keczup, musztardę i śmietankę do kawy,
• promowanie opakowań wielokrotnego użytku,
• minimalizacja wagi i objętości opakowań, aby zmniejszyć ilość odpadów,
• wprowadzenie współczynnika wolnej przestrzeni w opakowaniach.

Co to jest PPWR?

PPWR to propozycja regulacji prawnych zmieniających obecne przepisy dotyczące opakowań i odpadów opakowaniowych obowiązujących w Unii Europejskiej. Obecnie obowiązującymi przepisami jest dyrektywa w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWD) przyjęta w 1994 roku, która była wielokrotnie zmieniana. W 2022 roku Komisja Europejska zaproponowała przegląd zapisów PPWD. Po stwierdzeniu, że nie zapobiega ona skutecznie wzrostowi ilości odpadów opakowaniowych i nie zmniejsza wpływu opakowań na środowisko, zaproponowano wprowadzenie nowego rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) o bardziej ambitnym charakterze niż dotychczasowa dyrektywa.

Jakie są główne cele PPWR?

Rozporządzenie ma na celu zmniejszenie wpływu opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko przy jednoczesnej konsolidacji przepisów dotyczących opakowań w całej Unii Europejskiej, aby ułatwić swobodny przepływ towarów poprzez:

Zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych:

• Celem PPWR jest zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych wytwarzanych w Unii Europejskiej, wprowadzenie ograniczeń dotyczących używanych opakowań oraz promowanie rozwiązań opakowaniowych wielokrotnego użytku lub nadających się do ponownego napełniania.

Poprawa jakości recyklingu:

• PPWR dąży do tego, aby do 2030 roku wszystkie opakowania na rynku Unii Europejskiej nadawały się do recyklingu w rentowny sposób.

Przyjęcie zunifikowanych przepisów:

• Ogólnounijne standardy dotyczące etykietowania, pustej przestrzeni i obowiązkowej zawartości materiałów pochodzących z recyklingu (tzw. recyklatów) mają sprzyjać równym szansom w całej Unii Europejskiej, te same zasady będą miały zastosowanie do wszystkich podmiotów.

Czy PPWR wpłynie na funkcjonowanie przedsiębiorstw?

Z pewnością PPWR znacząco zmieni sposób projektowania, stosowania i utylizacji opakowań w całej Unii Europejskiej i wpłynie na niemal wszystkie łańcuchy wartości. Będzie to prawdziwa rewolucja na rynku opakowań w Europie. Większość kategorii opakowań zostanie w taki czy inny sposób objęta zmianami zawartymi w PPWR, dlatego niemal wszystkie przedsiębiorstwa powinny być przygotowane na nadchodzące zmiany.

W odniesieniu do przemysłu, nowe przepisy mają na celu tworzenie nowych perspektyw biznesowych, zwłaszcza dla małych przedsiębiorstw, redukcję zapotrzebowania na surowce pierwotne, zwiększenie zdolności Unii Europejskiej w dziedzinie recyklingu oraz zmniejszenie zależności od surowców pierwotnych i zewnętrznych dostawców.

Kluczowe rozwiązania proponowane w PPWR?

Do najważniejszych elementów PPWR należą:

Redukcja ilości opakowań oraz minimalizacja opakowań

Przepisy, wyznaczają cele w zakresie redukcji opakowań 5% do 2030 r., 10% do 2035 r. i 15% do 2040 r. Wymagają od członków UE zmniejszenia w szczególności ilości odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych.

Unia nie zwalcza opakowań, a absurdy z nimi związane, np. w opakowaniach zbiorczych, transportowych i e-commerce, dozwolona pusta przestrzeń nie będzie mogła przekroczyć 50 proc. Ważna będzie też minimalizacja wagi i objętości opakowań.

Ograniczenie niektórych rodzajów opakowań

Zakaz niektórych rodzajów jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych od 1 stycznia 2030 roku – obejmuje:

• jednorazowe opakowania zbiorcze z tworzyw sztucznych (np. do grupowania towarów sprzedawanych w butelkach lub puszkach),
• jednorazowe opakowania z tworzyw sztucznych dla pakowanych świeżych owoców i warzyw o wadze poniżej 1,5 kg,
• jednorazowe opakowania z tworzyw sztucznych na żywność i napoje rozlewane i spożywane w lokalach w sektorze HORECA (hotele, restauracje i kawiarnie),
• jednorazowe opakowania z tworzyw sztucznych na przyprawy, konserwy, sosy, śmietankę do kawy, cukier i przyprawy w sektorze HORECA,
• opakowania jednorazowe na kosmetyki, produkty higieniczne i toaletowe do użytku w sektorze zakwaterowania przeznaczone do indywidualnej rezerwacji,
• bardzo lekkie plastikowe torby na zakupy (poniżej 15 mikronów) (z wyjątkiem bardzo lekkich plastikowych toreb na zakupy wymaganych ze względów higienicznych lub dostarczanych jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to zapobiegać marnowaniu żywności).

Promowanie wśród konsumentów ponownego wykorzystania

Konkretne cele dotyczące ponownego użycia do 2030 r. są przewidziane dla opakowań na napoje alkoholowe i bezalkoholowe (z wyjątkiem np. mleka, wina, wina aromatyzowanego, napojów spirytusowych), opakowań transportowych i sprzedażowych, a także opakowań zbiorczych.

Uzupełnianie opakowań

Końcowi dystrybutorzy napojów i żywności na wynos będą musieli zaoferować konsumentom możliwość korzystania z własnego pojemnika. Będą oni również zobowiązani do dołożenia starań, aby do 2030 r. oferować 10% produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku.

Opakowania nadające się do recyklingu

Nowe przepisy wymagają aby wszystkie opakowania do 2030 r (z wyjątkiem lekkich opakowań z drewna, korka, tekstyliów, gumy, ceramiki, porcelany i wosku) nadawały się do recyklingu.

Systemy kaucyjne

Do 2029 r. 90% jednorazowych plastikowych i metalowych pojemników na napoje (do trzech litrów) będzie musiało być zbieranych oddzielnie (za pośrednictwem systemów kaucji zwrotnych lub innych rozwiązań zapewniających osiągnięcie celu zbiórki). 

Wykorzystanie recyklatów - zawartość surowców wtórnych:

Obowiązkowa minimalna zawartość surowców wtórnych w opakowaniach z tworzyw sztucznych do 2030 roku będzie wynosić:

• 30% w przypadku opakowań do kontaktu z produktami wrażliwymi wykonanych z politereftalanu etylenu jako głównego składnika, z wyjątkiem butelek jednorazowego użytku na napoje,
• 10% w przypadku opakowań do kontaktu z produktami wrażliwymi wykonanych z materiałów z tworzyw sztucznych innych niż politereftalan etylenu, z wyjątkiem butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje;,
• 30% dla jednorazowych plastikowych butelek na napoje,
• 35% dla innych opakowań z tworzyw sztucznych.

Cele te wzrosną po 2040 roku.

Etykietowanie

Etykiety na opakowaniach będą obowiązkowo zawierać informacje o składzie surowcowym, ujednolicone dla całej Unii Europejskiej instrukcje sortowania, również umieszczane na pojemnikach, instrukcje dotyczące ponownego użycia, jeśli mają one zastosowanie, oraz kod QR dla opakowań wielokrotnego użytku.

Dowiedz się o tym jak Smurfit Kappa realizuje cele zrównoważonego rozwoju. Kliknij TUTAJ  

Autorem artykułu jest Jarosław Siuta
Project Manager inicjatywy Better Planet Packaging 

  

Powyższy artykuł nie stanowi opinii ani porady prawnej. Jest to streszczenie ogólnodostępnych informacji dotyczących proponowanych zapisów PPWR. Zalecamy, aby każda zainteresowana osoba bezpośrednio zapoznała się z informacjami publikowanymi przez organy Unii Europejskiej, a w razie potrzeby zasięgnęła profesjonalnej porady prawnej w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa.